Việt Nam đã trở thành điểm đến an toàn cho đầu tư, thương mại và du lịch

Phát biểu làm rõ một số vấn đề được đại biểu Quốc hội quan tâm tại phiên thảo luận ở Hội trường về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2019, tình hình thực hiện những tháng đầu năm 2020, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, chúng ta đã làm được điều kỳ diệu về kiểm soát dịch bệnh Covid-19 và với sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, chắc chắn Việt Nam sẽ làm được những điều kỳ diệu nữa đó là nhanh chóng phục hồi, phát triển nền kinh tế. Để làm được điều này, Chính phủ mong muốn trong thời gian tới tiếp tục nhận được sự giám sát, quan tâm, góp ý và ủng hộ của các đại biểu Quốc hội.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng làm rõ một số vấn đề được đại biểu Quốc hội quan tâm. Ảnh: quochoi.vn

Việt Nam đã có những đối sách đúng, tập trung chỉ đạo kịp thời, phù hợp, hành động liên tục, quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, nhìn chung các đại biểu thống nhất với đánh giá của Chính phủ tại Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2019, tình hình thực hiện những tháng đầu năm 2020, đặc biệt là những giải pháp kịp thời, chính xác trong phòng chống dịch Covid-19, duy trì ổn định sản xuất kinh doanh và phục hồi phát triển kinh tế đất nước.

Bên cạnh đó, cũng có nhiều ý kiến tâm huyết, đề xuất xác đáng về các vấn đề được xã hội quan tâm như tiếp tục phòng chống dịch bệnh hiệu quả, hạn chế tác động của dịch bệnh đến nền kinh tế, các nhiệm vụ, giải pháp phục hồi nhanh nền kinh tế, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp trong nước, thu hút có chọn lọc đầu tư trực tiếp nước ngoài, giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm an sinh xã hội, giải quyết việc làm trong tình hình mới.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, ngay từ khi dịch Covid-19 xảy ra, Việt Nam đã có những đối sách đúng, tập trung chỉ đạo kịp thời, phù hợp, hành động liên tục, quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả và đến hôm nay tròn 60 ngày khống chế thành công dịch bệnh, không có ca lây nhiễm trong cộng đồng, góp phần duy trì ổn định kinh tế, chính trị, xã hội, kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, an ninh, trật tự xã hội. Có thể nói, Việt Nam đã thực hiện khá thành công nhiệm vụ kép, vừa bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe của người dân, vừa duy trì sản xuất kinh doanh và bảo đảm an sinh xã hội. Qua đó có thể đúc rút 6 bài học kinh nghiệm.

Một là, sự chỉ đạo, lãnh đạo đúng đắn, quyết liệt, kịp thời, chính xác của Đảng, Nhà nước cùng sự quyết tâm cao, hành động mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị, sự phối hợp hiệu quả giữa các cấp, các ngành, các cơ quan chức năng trong triển khai thực hiện. Hai là, tạo sự đồng thuận to lớn trong Nhân dân và tạo được niềm tin mạnh mẽ vào Đảng, Nhà nước, khơi dậy tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, nhân ái của Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, góp phần xây dựng các giá trị cốt lõi của văn hóa dân tộc Việt Nam. Ba là, nhanh chóng kiểm soát, hạn chế tối đa các thiệt hại do dịch bệnh gây ra và hỗ trợ cho tăng trưởng, góp phần ổn định kinh tế, xã hội và nhanh chóng chuyển sang giai đoạn phục hồi nền kinh tế. Các doanh nghiệp duy trì hoạt động từ mức cầm cự nay đã chuyển sang giai đoạn phục hồi và phát triển. Bốn là, những tác động của dịch bệnh chỉ rõ ra những tồn tại, hạn chế nội tại của nền kinh tế. Đây cũng là cơ hội để chúng ta thúc đẩy cải cách mạnh mẽ, tái cấu trúc nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng phù hợp với tình hình mới. Năm là, đánh giá đúng, chính xác tình hình của các doanh nghiệp trong nước để từ đó đưa ra những chính sách, giải pháp phù hợp, hỗ trợ doanh nghiệp trong nước cơ cấu lại, nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh, quản trị, đủ sức cạnh tranh, đáp ứng các tiêu chuẩn tham gia chuỗi giá trị sản xuất toàn cầu mới. Sáu là, với nhận thức mới, tư duy mới về đầu tư gắn với mục tiêu phân tán rủi ro, lựa chọn điểm đến đầu tư mới, hoàn thiện môi trường chính sách, khoa học công nghệ, môi trường sinh thái… đây là cơ hội vàng để Việt Nam thu hút, hợp tác đầu tư với nước ngoài có chọn lọc theo đúng định hướng, góp phần hỗ trợ quá trình tái cấu trúc nền kinh tế, tạo ra các động lực tăng trưởng mới, phù hợp với sự tham gia của doanh nghiệp trong nước cũng như tham gia các chuỗi giá trị mới, nâng cao năng lực nội tại và tính tự chủ của nền kinh tế.

Ảnh. quochoi.vn

Chính phủ sẽ chủ động điều hành các chính sách để giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn

Về định hướng, chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo điều hành thực hiện nhiệm vụ năm 2020, trước những khó khăn, thách thức, tồn tại và diễn biến khó lường của dịch bệnh, quán triệt kết luận của Bộ Chính trị tại Kết luận số 77-KL/TW ngày 05/6/2020 về chủ trương khắc phục tác động của đại dịch Covid-19 để phục hồi và phát triển nền kinh tế đất nước, Chính phủ trình Quốc hội trước mắt chưa điều chỉnh các chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2020. Chính phủ sẽ chủ động điều hành các chính sách để giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, an sinh xã hội, sinh kế, việc làm, đời sống, nhất là đời sống của người lao động, đối tượng chính sách, người nghèo, người yếu thế chịu ảnh hưởng lớn bởi dịch bệnh. Đồng thời, chủ động điều hành, điều chỉnh các chỉ tiêu về ngân sách nhà nước phù hợp với tình hình thực tiễn, chủ động điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm, vốn ngân sách năm 2020 giữa các bộ cơ quan trung ương và địa phương trong tổng mức đã được Quốc hội quyết định. Phấn đấu đạt mức cao nhất các chỉ tiêu về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020. Các định hướng lớn và giải pháp nêu trên có ý nghĩa hết sức quan trọng trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp. Tuy đã được kiểm soát tốt ở trong nước nhưng tính chất nghiêm trọng trên thế giới, nhất là đối với các đối tác đầu tư, thương mại lớn của Việt Nam.

Do vậy, yêu cầu quan trọng đặt ra hiện nay là cần duy trì, củng cố nền tảng ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an toàn, an ninh nền kinh tế, nhất là an toàn xã hội, an ninh tài chính, tiền tệ, bảo đảm các chính sách kịp thời, chính xác nhằm chớp lấy các thời cơ thuận lợi, tận dụng các cơ hội để phục hồi và phát triển. Theo đó, cần phải kết hợp hài hòa các giải pháp ngắn hạn và dài hạn, tập trung hỗ trợ khu vực tư nhân trong nước vượt qua khó khăn hiện nay, giảm thiểu tối đa việc phá sản các doanh nghiệp hoặc bị doanh nghiệp nước ngoài thâu tóm với giá rẻ, nâng cao năng lực cạng tranh, tận dụng cơ hội sau khi Hiệp định EVFTA, EVIPA có hiệu lực, chiếm lĩnh thị trường trong nước và khẩn trương rà soát, điều chỉnh, cơ cấu lại nền kinh tế và có yếu tố mới trong bối cảnh mới. Đẩy nhanh đổi mới mô hình tăng trưởng, thực hiện ba đột phá chiến lược, đặc biệt là tập trung vào hạ tầng giao thông, hạ tầng kinh tế số, đầu tư cho an ninh nguồn nước, bảo vệ môi trường, phòng chống biến đổi khí hậu… đây là những giải pháp cốt lõi, quan trọng trong thời gian tới.

Sẽ có nhiều giải pháp mạnh hơn hướng tới hỗ trợ các doanh nghiệp

Về dự báo tình hình và khả năng tăng trưởng của nền kinh tế năm 2020, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, hiện tại quốc tế đã đưa ra các dự báo khác nhau, mức độ chính xác và tính khả thi của các dự báo phụ thuộc vào biến số kinh tế - xã hội, thời điểm kết thúc dịch Covid-19 và khả năng sản xuất được vắc-xin. Theo dự báo chung, Việt Nam thuộc nhóm quốc giá có mức tăng trưởng dương. Đây là dự báo tích cực đối với nền kinh tế, phản ánh hiệu quả chính sách của nước ta trong thời gian qua là nhanh chóng kiểm soát, hạn chế tối đa thiệt hại do dịch bệnh gây ra. Điều này cũng hỗ trợ tăng trưởng, góp phần nhanh chóng chuyển từ trạng thái cầm cự sang phục hồi và phát triển.

Mặc dù nền kinh tế Việt Nam đang dần trở lại trạng thái bình thường nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, nhất là các lĩnh vực sản xuất xuất khẩu, du lịch, vận tải, hàng không… Qua kết quả thực hiện 5 tháng đầu năm 2020 và dự báo tăng trưởng quý II/2020 thì chưa thể tăng trưởng cao trở lại. Các chỉ số sản xuất công nghiệp, xuất nhập khẩu, sức mua trong nước… vẫn còn ở mức thấp. Đặc biệt là những khó khăn của doanh nghiệp hiện nay.

Về hỗ trợ doanh nghiệp, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, theo số liệu điều tra cho thấy các doanh nghiệp, bao gồm doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là về dòng tiền. Mặc dù Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành đã ban hành và triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ nhưng mức độ tiếp cận các giải pháp hỗ trợ còn khác nhau, một số chính sách chưa đi vào cuộc sống, khó tiếp cận. Tại Kỳ họp lần này, Chính phủ tiếp tục trình Quốc hội xem xét thông qua các giải pháp thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Theo đó, sẽ có nhiều giải pháp mạnh hơn hướng tới hỗ trợ các doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc cần làm hiện nay của các cấp, các ngành là tiếp tục triển khai mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn các giải pháp đã đề ra. Đồng thời, tổ chức theo dõi, đánh giá hiệu quả các giải pháp để từ đó đề xuất, điều chỉnh. Cải cách mạnh mẽ cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc hiện nay trong các hoạt động của doanh nghiệp.

Về tận dụng cơ hội, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thành lập tổ công tác đặc biệt để đón làn sóng hợp tác đầu tư nước ngoài mới trên tinh thần quán triệt chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 50, tận dụng cơ hội, vị thế, uy tín và hình ảnh đất nước Việt Nam đã được cải thiện mạnh mẽ trong thời gian vừa qua, được quốc tế quan tâm nhưng vẫn duy trì các kết quả tích cực trong tăng trưởng kinh tế. Hiện nay, Việt Nam đã trở thành điểm đến an toàn cho đầu tư, thương mại và du lịch. Tuy nhiên, để đón nhận được làn sóng đầu tư mới, nhất là thu hút các tập đoàn, nhà đầu tư lớn thì có rất nhiều việc cần phải làm, nhất là cải cách mạnh mẽ, thực chất hơn nữa môi trường đầu tư kinh doanh, đặc biệt, đơn giản hóa thủ tục hành chính, chuẩn bị tốt các điều kiện như hạ tầng, đất đai, lao động, năng lượng, quy hoạch. Chính sách phải ổn định, nhất quán, các quyết định phải nhanh chóng, kịp thời. Bên cạnh đó, cần lựa chọn dự án phù hợp với định hướng chỉ đạo của Bộ Chính trị. Các dự án phải có sức lan tỏa, gắn kết, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam, nhất là doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp phụ trợ và được tham gia vào chuỗi giá trị của các doanh nghiệp mới này.

Cùng với đó, các bộ, ngành, địa phương cần có hành động cụ thể với tinh thần chủ động hơn để tranh thủ sự dịch chuyển của dòng vốn đầu tư, trọng tâm là các tập đoàn đa quốc gia lớn, có công nghệ cao và đứng đầu chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị, đồng thời, phải xem các nhà đầu tư cần gì để trao đổi, hợp tác, đáp ứng được điều kiện nhà đầu tư mong muốn nhằm mang lại lợi ích cho cả hai phía. Trong bối cảnh các nước khác đang cạnh tranh gay gắt, quyết liệt để thu hút làn sóng đầu tư thì Việt Nam cần có các chính sách ưu đãi kịp thời mang tính cạnh tranh hơn để đảm bảo thu hút đầu tư có chọn lọc. Bên cạnh đó, cần xây dựng bộ tiêu chí để thu hút các doanh nghiệp FDI không bằng mọi giá, nhất là dự án có công nghệ thấp, ảnh hưởng môi trường, sử dụng nhiều lao động, nhiều tài nguyên…

Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: quochoi.vn

Chính phủ tiếp tục rà soát và đề xuất sửa đổi, hoàn thiện các quy định để khơi thông các điểm nghẽn, giải phóng các nguồn lực cho phát triển

Về đầu tư công, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, nhiều đại biểu bày tỏ đồng tình, các giải pháp thúc đẩy đầu tư công có vai trò quan trọng hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế trong điều kiện hiện nay. Kết quả giải ngân đầu tư công 5 tháng đầu năm 2020 cho thấy xu hướng tích cực và cao hơn so với cùng kỳ. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều quy định về thủ tục chưa thực sự hỗ trợ giải ngân vốn đầu tư công như về đấu thầu, xây dựng, đất đai, môi trường… làm mất nhiều thời gian thực hiện, triển khai dự án. Cần tiếp tục rà soát, nghiên cứu, đề xuất sửa đổi các quy định này nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn để thúc đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, sử dụng hiệu quả nguồn vốn, sớm hoàn thành các dự án, nhất là dự án hạ tầng quan trọng của đất nước, phục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Mặt khác, đầu tư công phải có kế hoạch và phải đi trước một bước so với thực tiễn. Để chuẩn bị tốt kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, Chính phủ đề nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm ban hành nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025, để có căn cứ xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn. Đây là yếu tố rất quan trọng bởi lẽ nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2016-2020 trước đây không còn phù hợp với Luật đầu tư công và không thể áp dụng cho giai đoạn tới.

Trong thời gian tới, Chính phủ tiếp tục rà soát và đề xuất sửa đổi, hoàn thiện các quy định để khơi thông các điểm nghẽn, giải phóng các nguồn lực cho phát triển. Tập trung nâng cao hơn nữa năng lực quản trị quốc gia, hiệu quả công tác xây dựng và thi hành pháp luật, giải quyết vướng mắc trong thủ tục hành chính, đẩy nhanh thủ tục phê duyệt, điều chỉnh các chính sách mới, giải quyết các bất cập làm cản trở doanh nghiệp phát triển, nhất là doanh nghiệp tư nhân. Đẩy nhanh quá trình cơ cấu lại nền kinh tế trong từng ngành, lĩnh vực theo hướng mở rộng không gian phát triển, tìm kiếm thêm những động lực mới cho tăng trưởng kinh tế, trong đó, coi trọng thúc đẩy nội lực, tăng cường năng lực của nền kinh tế và hỗ trợ phát triển từng ngành, lĩnh vực có tiềm năng, lợi thế tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu, khơi dậy nội lực, nâng cao khả năng thích ứng và sức chống chịu của nền kinh tế.

Đồng thời, xây dựng và sớm hoàn thiện khung chính sách đối với chính quyền điện tử, hướng tới Chính phủ số và mô hình kinh tế mới, ứng dụng chuyển đổi số, công nghệ cao, mô hình kinh tế chia sẻ, kinh tế tuần hoàn, kinh tế ban đêm,... Đẩy mạnh phát triển các vùng kinh tế trọng điểm, phát huy lợi thế và thúc đẩy nội lực liên kết vùng, tạo cơ sở phát triển các mô hình tổ chức lãnh thổ, tổ chức mô hình sản xuất kinh doanh mới, hình thành các ngành, chuỗi giá trị sản xuất, cung ứng liên thông, ưu tiên bố trí các nguồn lực từ ngân sách nhà nước và có cơ chế chính sách đặc thù, thu hút mạnh mẽ các tổ chức xã hội để phát triển kết cấu hạ tầng, nhất là các dự án giao thông, phòng chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu. Hoàn thiện cơ chế điều phối, bảo đảm an sinh xã hội, giải quyết việc làm, đào tạo nguồn nhân lực trong trạng thái mới, chú trọng nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu chuyển dịch các dòng vốn chuyển dịch đầu tư, cấu trúc mới của nền kinh tế toàn cầu, hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo đáp ứng yêu cầu mới, hoàn thiện hệ thống thông tin thị trường lao động. Kiên quyết xử lý nghiêm, kịp thời các trường hợp gây nhũng nhiễu, thao túng, chi phối khi thực thi công vụ, vi phạm các quy định của pháp luật, làm chậm thời gian, tiến độ thực hiện các nhiệm vụ được giao, thay thế cán bộ trình độ yếu kém, không đáp ứng được yêu cầu…/.