Thúc đẩy nghiên cứu khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, đào tạo nhân lực chất lượng cao cho đất nước

Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) được thành lập nhằm thực hiện hỗ trợ, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, góp phần đổi mới mô hình tăng trưởng trên nền tảng phát triển khoa học và công nghệ. Việc xây dựng NIC được xác định không dùng ngân sách nhà nước mà huy động nguồn lực từ các tổ chức trong nước và quốc tế.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: MPI

Đây là thông tin được Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chia sẻ tại Hội nghị giới thiệu về NIC diễn ra ngày 04/3/2020, tại Hà Nội. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Lê Minh Hưng đồng chủ trì Hội nghị. Tham dự Hội nghị có Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương, đại diện lãnh đạo các ngân hàng thương mại và một số tập đoàn; đại diện lãnh đạo một số đơn vị thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, thực hiện nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao, sau một thời gian nghiên cứu, khảo sát kinh nghiệm quốc tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyến định thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (Quyết định số 1269/QĐ-TTg ngày 02/10/2019).

Hội nghị nhằm giới thiệu về mục đích, ý nghĩa của việc thành lập NIC, cũng như ý nghĩa của NIC đối với nền kinh tế, đặc biệt là trong việc triển khai mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; xây dựng nền kinh tế tự chủ, độc lập, có khả năng chống chịu, thích ứng… Điều này cũng đã được xác định trong việc xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm tới. Bên cạnh những thế mạnh đang được thực hiện để phát triển như thể chế, hạ tầng, môi trường đầu tư kinh doanh, phải dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, yếu tố con người, đây là động lực quan trọng. Sự ra đời của NIC sẽ góp phần giải quyết những vấn đề nêu trên, giúp thúc đẩy nghiên cứu khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, đào tạo nhân lực chất lượng cao cho đất nước.

Muốn làm được điều này cần có sự đồng hành của các Bộ, ngành, đặc biệt là các doanh nghiệp bởi đây là chủ thể NIC hướng tới để phục vụ, đóng góp vào quá trình thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo,… đáp ứng được nhu cầu phát triển của đất nước trong thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Lê Minh Hưng phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: MPI

Ông Lê Minh Hưng nhấn mạnh, với vai trò là trung tâm đổi mới sáng tạo của quốc gia, NIC có thể có huy động được sự tham gia của nhiều ngành, doanh nghiệp, tập đoàn, ngân hàng… từ đó cung ứng được các sản phẩm, dịch vụ phục vụ cho các đối tượng này, trong đó có hệ thống ngân hàng. Điều này sẽ mang lại lợi ích cho các bên tham gia.

Trên cơ sở những thông tin được cung cấp, ông Lê Minh Hưng đề nghị các ngân hàng, tập đoàn trao đổi, nghiên cứu khả năng tham gia bằng các hình thức khác nhau cũng như đưa ra những đặt hàng theo nhu cầu của mình để phục vụ cho hoạt động của lĩnh vực ngân hàng, qua đó đóng góp vào thành công của NIC cũng như vào quá trình phát triển của đất nước.

Hội nghị được nghe Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Hoa Cương giới thiệu những nội dung liên quan đến chức năng nhiệm vụ, định hướng phát triển của NIC.

Theo Quyết định số 1269/QĐ-TTg, NIC là đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực sự nghiệp kinh tế tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư, trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhằm thực hiện hỗ trợ, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, góp phần đổi mới mô hình tăng trưởng trên nền tảng phát triển khoa học và công nghệ. Trung tâm hoạt động theo cơ chế tự chủ theo quy định của pháp luật.

Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, phê duyệt Quy chế tổ chức và hoạt động của Trung tâm, quyết định thành lập và phê duyệt Quy chế hoạt động của Hội đồng quản lý Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia. Đồng thời, vận động, quản lý và sử dụng các nguồn lực hợp pháp của các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài phục vụ hoạt động của Trung tâm theo quy định của pháp luật. Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính rà soát, kiến nghị cấp có thẩm quyền việc sử dụng những khoản viện trợ đã huy động được nhằm phục vụ mục tiêu xây dựng và hoạt động của Trung tâm.

Giám đốc NIC Nguyễn Hoa Cương phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: MPI

Ông Nguyễn Hoa Cương cho biết, NIC hướng đến mục tiêu là công trình sẽ đạt chứng chỉ công trình xanh và thông minh, tập trung vào 5 lĩnh vực gồm: Nhà máy thông minh, truyền thông kỹ thuật số, an ninh mạng, thành phố thông minh, công nghệ môi trường.

Bên cạnh đó, NIC có 06 yếu tố chính để xác định tiêu chí đáp ứng nhu cầu của hệ sinh thái. Một là, đáp ứng nhu cầu là trung tâm dịch vụ tích hợp, trung tâm một cửa cung cấp các dịch vụ hỗ trợ cho các doang nghiệp khởi nghiệp. Hai là, không gian làm việc để các tập đoàn lớn đặt đại bản doanh tại đây để cung cấp dịch vụ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Ba là, tạo không gian làm việc chung, đưa ra các dịch vụ đối với cộng đồng khởi nghiệp, mô hình tăng tốc khởi nghiệp và vốn đầu cơ. Đây thực chất là biểu tượng hệ sinh thái dành cho các doanh nghiệp, đổi mới sáng tạo. Bốn là, không gian cho các sự kiện, hoạt động đào tạo tư vấn. Năm là, phòng thí nghiệm mở với các công nghệ hàng đầu để các doanh nghiệp đưa ra các công nghệ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp khác có thể tiếp cận. Sáu là, phòng trình diễn công nghệ.

Thực hiện Cuộc cách mạng công nghiệp lần thư tư, với chức năng và nhiệm vụ được giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã triển khai rất nhiều hoạt động, tổ chức thành công Diễn đàn Quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam 2019 nhằm thu hút các nhà đầu tư, quảng bá Việt Nam là điểm đến tiềm năng của đầu tư khởi nghiệp sáng tạo. Đồng thời, kết nối giữa các quỹ đầu tư của nước ngoài với cộng đồng các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là nhân lực về công nghệ. Bên cạnh đó, chú trọng liên kết giữa các tập đoàn, các công ty nhằm tạo ra giá trị kết nối.

Cùng với xu hướng toàn cầu, Việt Nam đã nhanh chóng nắm bắt xu thế, không ngừng cải thiện mức độ sẵn sàng trong việc tiếp cận Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuẩn bị tốt các điều kiện để khai thác, tận dụng các lợi ích của Cuộc cách mạng này, gắn với xây dựng, tổ chức thực hiện các chiến lược, kế hoạch, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Thông tin về những nhiệm vụ Bộ Kế hoạch và Đầu tư được giao triển khai liên quan đến Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Bộ được giao ba nhiệm vụ cụ thể. Một là, xây dựng dự thảo Chiến lược quốc gia về Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến năm 2030. Dự thảo đã nhiều lần lấy ý kiến các Bộ, ngành liên quan và đang trong giai đoạn tiếp tục hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền ban hành theo quy định.

Hai là, xây dựng Đề án thành lập “Trung tâm đổi mới sáng tạo Quốc gia”; phát triển hệ thống trung tâm đổi mới sáng tạo, để hỗ trợ, hình thành hệ sinh thái nhằm đạt mục tiêu đề ra, hoạt động hiệu quả chứ không đơn thuần chỉ là tòa nhà vật lý.

Ba là, xây dựng Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam nhằm thu hút nhân lực thực hiện Chiến lược phát triển quốc gia về Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Theo đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang mở rộng thêm Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam, mạng lưới tri thức Việt Nam ở các quốc gia phát triển hàng đầu nhằm quy tụ các chuyên gia công nghệ trong nước và quốc tế, hỗ trợ các Start-up Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế, tăng cường giáo dục đào tạo các cấp để tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho việc thực hiện các chính sách về Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư của Việt Nam. Bên cạnh đó, thiết lập các văn phòng của NIC ở một số nước phát triển.

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: MPI

NIC được cộng đồng quốc tế đánh giá là mô hình đổi mới sáng tạo quốc gia đầu tiên trên thế giới. Bởi thực tế trên thế giới hiện nay, các trung tâm đổi mới sáng tạo chỉ thuộc các tập đoàn, doanh nghiệp với mục tiêu và phạm vi hoạt động hẹp hơn trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia.

Trên thực tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã và đang mở rộng kết nối với các trung tâm đổi mới sáng tạo ở nhiều quốc gia để mở rộng thị trường, khơi thông các nguồn vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm, tăng cường hỗ trợ và kết nối các nhà đầu tư cho các Start-up Việt Nam./.