Tăng cường liên kết doanh nghiệp

Là một nền kinh tế có độ mở cao, Việt Nam đứng trước những tác động vô cùng lớn từ hệ lụy của dịch bệnh và cuộc suy thoái toàn cầu. Lực lượng chủ công giữ vai trò duy trì sản xuất kinh doanh trong đại dịch và tái cấu trúc để phục hồi và phát triển sau đại dịch chính là đội ngũ doanh nhân – những vị thuyền trưởng đang đứng mũi chịu sào gần 800 nghìn doanh nghiệp và trên 5 triệu hộ kinh doanh trong cả nước.

Theo kết quả khảo sát của VCCI, nếu tình hình dịch bệnh vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, thì có tới gần 30% số doanh nghiệp chỉ có thể duy trì hoạt động được không quá 3 tháng, 50% doanh nghiệp chỉ trụ được nửa năm. Trên 75% số doanh nghiệp thì báo sẽ phải thu hẹp quy mô lao động và có tới gần 10% số doanh nghiệp phải giảm quy mô lao động tới 50% so với hiện nay. Chỉ có chưa đầy 1% số doanh nghiệp gia tăng lao động. Hệ lụy của xu hướng này sẽ là hàng triệu lao động sẽ có nguy cơ mất việc làm trong những tháng tới đây.

Trước thực tế trên, Chính phủ đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, kinh doanh, như gói tiền tệ 300.000 tỷ đồng giúp doanh nghiệp thiếu vốn tín dụng, giãn nợ để duy trì hoạt động; Nghị định 41 gia hạn thuế giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân, tiền thuê đất với trị giá 180.000 tỷ đồng...

Tuy nhiên, trên thực tế, còn có rất nhiều vấn đề mà DN phải đối phó. Tại Hội nghị trực tuyến giữa VCCI và các hiệp hội DN đầu tháng 4 vừa qua, TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI cho rằng, Chính phủ cần cho phép và tiếp tục tạo thuận lợi cho doanh nghiệp được tiếp tục sản xuất và lưu thông hàng hóa, đặc biệt là đối với hàng hóa tiêu dùng thiết yếu. Cho phép hoạt động trở lại các doanh nghiệp sản xuất và các công trường xây dựng đang bị đình chỉ hoạt động do bị hiểu sai lệnh yêu cầu cách ly của Thủ tướng ở một số địa phương.

Bên cạnh đó, Chính phủ cần công bố danh mục các mặt hàng thiết yếu để tạo thuận lợi cho việc sản xuất và lưu thông các mặt hàng này và các hàng hoá dịch vụ có liên quan trong cả chuỗi cung ứng ngay cả trong trường hợp phải siết chặt các biện pháp cách ly và phong toả. Thực hiện triệt để chỉ đạo của thủ tướng, không thanh kiểm tra doanh nghiệp trong thời điểm này và chuyển mạnh tiền kiểm sang hậu kiểm.

Đặc biệt, theo ông Lộc, đối với các ngân hàng thương mại, đề nghị không chỉ tái cơ cấu nợ, giảm chi phí cho vay, không thu phí dịch vụ với khoản giao dịch nhỏ, cần phấn đấu giảm lãi suất cho vay thêm 2% - 2,5% cho từng nhóm khách hàng trong thời gian dịch bệnh. Đối với ngành tài chính, VCCI cũng đề nghị không chỉ giãn, hoãn các khoản thuế thuế như hiện nay, mà còn đề xuất Chính phủ trình Quốc hội miễn giảm thuế thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế VAT và một số loại thuế và phí khác..

"Hiện nay, doanh nghiệp kiến nghị nhiều về việc sửa Khoản 3, Điều 8, Nghị định 20 và đề nghị thực hiện hồi tố với chi phí lãi vay không được trừ của doanh nghiệp trong các năm 2017, 2018 đối với các giao dịch liên kết. Đây là quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và có thể thực hiện bằng cách giảm các khoản thuế phải nộp của doanh nghiệp trong tương lai để bù trừ. Và chúng ta không phải lo ngại về những tiêu cực có thể nảy sinh trong thực hiện hồi tố khi việc này được thực hiện công khai, minh bạch dưới sự giám sát của xã hội, và thực hiện kiểm toán theo quy định”, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Về lao động, tiền lương, theo VCCI, đề nghị không tăng lương tối thiểu trong năm 2021 và dừng thu phí công đoàn đến hết năm 2020 và giảm mức phí công đoàn từ 2 xuống còn 1% ít nhất là trong các năm 2020, 2021. Cùng với đó, dừng và giảm thu của quỹ bảo hiểm thất nghiệp từ mức 1 % xuống 0,5% trong ít nhất trong thời hạn 6 đến 12 tháng

Đồng thời, đề nghị dùng quỹ kết dư quỹ bảo hiểm xã hội để có thể hỗ trợ cho doanh nghiệp trả lương cho người lao động khi người lao động phải nghỉ việc vì thiếu việc làm, và cũng dùng quỹ kết dư này cộng với nguồn của ngân hàng chính sách xã hội có thể cho doanh nghiệp vay với lãi suất 0% để hỗ trợ cho doanh nghiệp trả lương cho người lao động.

“ Có thể cho phép thực hiện chế độ tiền lương linh hoạt hơn trong bối cảnh khó khăn như hiện nay. Thực hiện sớm hơn quy định của Luật lao động về nội dung này”, ông  Lộc đề nghị.

Liên quan đến logistics, theo Chủ tịch Vũ Tiến Lộc, nên giảm phí cảng biển về mức 50%, và đề nghị Bộ Giao thông Vận tải làm việc với các hãng tàu nước ngoài yêu cầu giảm thu các phụ phí quá cao và bất hợp lý như hiện nay. Trong lĩnh vực vận tải đường bộ đề nghị giãn thời gian thu phí để giảm chi phí BOT.

Trong lĩnh vực du lịch, cho phép dùng 50% tiền ký quỹ du lịch trong năm 2020 để có thể hỗ trợ sản xuất kinh doanh và hoặc giảm 50% tiền ký quỹ du lịch trong các năm 2020, 2021. Nghiên cứu giảm tiền thuế đất cho các ngành khách sạn và các ngành du lịch nghỉ dưỡng… Các pháp hỗ trợ cần triển khai nhanh, bảo đảm hiệu quả và công khai minh bạch, đề cao trách nhiệm giải trình để tránh tiêu cực.

“Chúng tôi cũng đề nghị thực thiện nhanh Chính phủ điện tử và thúc đẩy cải cách thể chế, giảm mạnh và đơn giản hóa thủ tục. Trong bối cảnh như hiện nay , đề nghị miễn thu phí các thủ tục hành chính và các dịch vụ công liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp”, ông Lộc nói.

Đồng thời, cần phải có chủ trương chính sách để đón đầu cơ hội trong việc tái cấu trúc nền kinh tế, khi mà dịch bệnh bị đẩy lùi, trong đó thúc đẩy phát triển thị trường trong nước, phát triển công nghiệp hỗ trợ là những hướng đi quan trọng. Chắc chắn là chính sách phát triển của các quốc gia sau đại dịch cũng sẽ chuyển dịch nhiều hơn theo hướng này, và Việt Nam không là ngoại lệ.

Có thể nhận thấy, tác động lớn của dịch bệnh COVID-19 xảy ra trong thời gian vừa qua đã cho thấy VN lệ thuộc quá nhiều vào thị trường nước ngoài cả ở đầu ra của sản phẩm, dịch vụ và đầu vào nguyên liệu, vật tư, thiết bị cho sản xuất. Đây là điểm rất yếu của nền kinh tế Việt Nam.

Về phía cộng đồng doanh nghiệp, theo ông Lộc, đề nghị phải thực hiện ngay các giải pháp cắt giảm chi phí, chú trọng khai thác thị trường trong nước, tăng cường liên kết và phát triển thị trường nội bộ. Hơn lúc nào hết, liên kết doanh nghiệp là vấn đề vô cùng quan trọng. Đồng thời, tranh thủ đào tạo và đào tạo lại nhân viên. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo quỹ bảo hiểm thất nghiệp trợ giúp doanh nghiệp trong công tác này. Cùng với đó, việc tái cấu trúc doanh nghiệp, tái cấu trúc về chiến lược và quản trị theo hướng phát triển bền vững cũng cần được chú trọng. Tiếp đó là thúc đẩy chuyển đổi số, và thúc đẩy hơn nữa tinh thần khởi nghiệp trong tất cả các doanh nghiệp Việt Nam.