Đưa kinh tế nhà nước cùng kinh tế tập thể ngày càng phát triển trong nền kinh tế quốc dân

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc Tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể (KTTT), Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh và đánh giá cao Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong việc tổ chức Hội nghị.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: MPI

KTTT, HTX đã tạo việc làm, tạo ra diện mạo nông thôn mới, ổn định xã hội và giảm nghèo bền vững

Bên lề Diễn đàn và Hội nghị lần này, các HTX đã tổ chức trưng bày, giới thiệu những thành tựu trong 15 năm phát triển KTTT, HTX và triển lãm các sản phẩm tiêu biểu của các HTX trên toàn quốc. Các sản phẩm cho thấy sự tiến bộ về mẫu mã, chất lượng, chuỗi giá trị sản phẩm của các HTX. Đây là Hội nghị quan trọng nhằm tiếp tục củng cố niềm tin và đổi mới cách làm, cách chỉ đạo phát triển KTTT, HTX, tiếp tục nâng cao vai trò thực chất và hiệu quả hơn của KTTT, HTX trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, nhận thức về KTTT trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ngày càng được nâng cao, đây là điều rất quan trọng. Sự chuyển biến tích cực này được thể hiện ở các cấp các ngành và toàn xã hội, đạt được sự đồng thuận về vai trò ý nghĩa, vị trí của HTX trong đóng góp, xây dựng vì sự thịnh vượng và hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng của nước ta.

Chúng ta đã thể chế pháp luật về KTTT, HTX, tuân thủ theo 7 nguyên tắc do Liên minh HTX quốc tế đưa ra. Đóng góp vào nền kinh tế và quy mô HTX ngày càng tăng lên, nhiều HTX tổ chức kinh doanh có lãi, tham gia vào chuỗi giá trị trong nước và quốc tế. KTTT, HTX đã có sự phát triển khá mạnh về lượng và chất. Tính đến ngày 31/12/2018, có 22.861 HTX (trong đó có 13.856 HTX nông nghiệp, 1.183 Quỹ Tín dụng nhân dân và 7.822 HTX phi nông nghiệp), thu hút gần 6 triệu thành viên tham gia. KTTT, HTX đã tạo việc làm, tạo ra diện mạo nông thôn mới, ổn định xã hội và giảm nghèo bền vững. Vai trò của HTX ngày càng được khẳng định, giá trị sản phẩm tạo ra có đóng góp rất lớn vào tăng trưởng. Số lượng HTX tăng qua hằng năm và phát triển đồng đều trên nhiều vùng miền; có nhiều HTX có quy mô lớn, nhạy bén với thị trường, mạnh dạn áp dụng khoa học công nghệ, tạo năng lực cạnh tranh…

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: MPI

Cần quan tâm đúng mức về vai trò của KTTT và nòng cốt là HTX trong phát triển kinh tế - xã hội

Thủ tướng Chính phủ đánh giá cao sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, cơ quan quản lý nhà nước trong công tác KTTT, HTX, từng bước xây dựng, thúc đẩy khu vực KTTT phát triển, cung cấp các dịch vụ đào tạo, tín dụng.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế, đó là yếu kém của mô hình mà Nghị quyết Trung ương 5 Khóa IX đề ra vẫn chưa được khắc phục, chưa phát huy được tiềm năng, đóng góp vào GDP còn khiêm tốn và có xu hướng giảm. Đây là vấn đề cần phải đặc biệt quan tâm. Bên cạnh đó, mô hình HTX kiểu mới thành công chưa nhiều, quy mô HTX còn nhỏ, năng lực cạnh tranh còn thấp, người dân chưa mặn mà, chưa tin tưởng vào mô hình này. Sự lãnh đạo chỉ đạo, cơ chế hỗ trợ còn nhiều khó khăn, vướng mắc, chậm tổng kết đánh giá. Đặc biệt là các vấn đề như tiếp cận vốn, xử lý quan hệ đất đai, nhân lực, công nghệ, thị trường, hội nhập… còn nhiều khó khăn. Cơ chế liên kết HTX và doanh nghiệp chưa định hình theo nguyên tắc thị trường, hiệu quả còn thấp, chưa tạo mối quan hệ thích đáng bình đẳng cùng có lợi.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, thể chế pháp luật, công khai minh bạch, bảo vệ xã viên chưa tốt. Cấp ủy chính quyền, người đứng đầu cơ quan, địa phương chưa thực sự quan tâm đúng mức về vai trò của KTTT và nòng cốt là HTX trong phát triển kinh tế - xã hội. Những kinh nghiệm tốt, cách làm hay chưa được đánh giá kịp thời để áp dụng vào bối cảnh thực tế của Việt Nam. Cơ chế huy động nguồn lực, cơ chế liên kết còn hạn chế, chưa đề cập đến phát triển kinh tế hộ. Trình độ và năng lực, kinh nghiệm quản lý cũng như số lượng, chất lượng cán bộ và năng lực quản trị vẫn còn hạn chế. Các vấn đề về quyền tài sản chưa được xác định rõ, còn gây nhiều xung đột.

Về quan điểm định hướng phát triển KTTT, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, trong thời gian tới cần tiếp tục khẳng định quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước về vai trò của KTTT, HTX: kinh tế Nhà nước cùng với KTTT là nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Đồng thời, phát triển KTTT có ý nghĩa sâu sắc về kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, an ninh trật tự, tạo sức mạnh, giúp các hộ kinh doanh phát triển, các xã viên, các hộ kinh tế nhỏ nâng cao năng lực, năng suất lao động; tạo việc làm, tăng thu nhập, hỗ trợ xóa đói giảm nghèo cho từng xã viên; phát triển kinh tế hợp tác là mong muốn của người dân cùng tham gia, ổn định an sinh xã hội. Thế giới đã áp dụng nhiều mô hình thành công và Việt Nam cũng vậy, nhiều HTX nổi tiếng, tổ chức quản lý thành công nhưng việc nhân rộng mô hình tiên tiến chưa được làm tốt và cần phải tiếp tục nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, trong nước để phát huy tối đa các mô hình này. Cần có tầm nhìn dài hạn, chia sẻ lợi ích giữa các bên liên quan trên nền tảng tổ chức quản lý hiện đại. Tăng cường vai trò của Nhà nước, Chính phủ trong việc tham gia, tạo điều kiện phát triển KTTT, HTX. Sự vươn lên của HTX trong liên kết, huy động nguồn lực là cần thiết, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Lễ trao các quyết định khen thưởng của Nhà nước và Thủ tướng Chính phủ. Ảnh: MPI

Tiếp tục khẳng định quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước về vai trò của KTTT, HTX

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ 05 phương hướng để phát triển KTTT, HTX trong thời gian tới. Một là, cần xác định việc nâng cao hiệu quả của khu vực này là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, của các cấp ủy Đảng để ban hành các chính sách hỗ trợ phù hợp. Hai là, tiếp tục phát triển theo tinh thần Nghị quyết TW 5 khóa IX, đề cao nguyên tắc dân chủ, hợp tác cùng có lợi mà Bác Hồ đã chỉ đạo.

Ba là, tiếp tục hoàn thiện thể chế, sửa đổi Luật HTX theo hướng xác định mục tiêu rõ ràng, đảm bảo bình đẳng giữa các chủ thể khi tham gia. Đó là khắc phục vấn đề liên quan đến tiếp cận đất đai và nguồn vốn. Tăng cường sự liên kết hợp tác với các thành phần khác, nhất là liên kết với doanh nghiệp để nâng cao năng lực, tham gia chuỗi giá trị sản phẩm, có một số cơ chế trong vận dụng thuê đất đai, giảm trừ thuế. Bên cạnh đó, rà soát lại chính sách đất đai, tài chính, đào tạo, khoa học công nghệ, cơ sở hạ tầng… nhằm tạo thuận lợi cho KTTT, HTX phát triển. Khuyến khích các HTX đổi mới, xây dựng mô hình tiên tiến, phát triển nguồn nhân lực và phát triển số lượng thành viên. Tiếp tục củng cố nguyên tắc tự nguyện tham gia HTX, phát triển cộng đồng HTX, hợp tác giữa các HTX với nhau. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển HTX, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp các ý kiến tại Hội nghị, Diễn đàn để báo cáo Chính phủ.

Năm là, phát huy vai trò của các tổ chức Mặt trận Tổ quốc trong giám sát theo tinh thần 03 đồng hành 05 hỗ trợ, tạo điều kiện kinh doanh xây dựng thương hiệu của HTX. Đẩy mạnh tuyên truyền về KTTT nói chung và HTX nói riêng. Khai thác lợi thế tiềm năng của mô hình HTX để tạo ra sự thay đổi sâu sắc, phát động phong trào khuyến khích, hỗ trợ, học hỏi và truyền bá, tạo môi trường thuận lợi, nhân rộng mô hình HTX, hỗ trợ sản xuất kinh doanh. Đồng thời, khuyến khích học tập mô hình HTX của các nước phát triển. Ban Chỉ đạo tiếp tục phát huy vai trò đầu tàu trong việc xây dựng chính sách, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho HTX phát triển.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tin tưởng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các cấp ủy Đảng, KTTT, HTX sẽ phát triển, đưa kinh tế nhà nước cùng KTTT ngày càng phát triển trong nền kinh tế quốc dân./.